Selimiye Camii

SELİMİYE CAMİİ:
Mimar Sinan'ın "ustalık eserim" dediği Selimiye Camii, II. Sultan Selim'in emriyle 1569-1575 yılları arasında inşa edildi. Selimiye Camii, teknik mükemmelliği, boyutları ve estetik değerleriyle döneminin ve sonraki zamanların en muhteşem eseridir. Selimiye, Mimar Sinan'ın Osmanlı Türk cami mimarisinin merkezi, kubbeyi taşıyan mimari unsurların mühendislik problemlerini çözdüğü en başarılı anıtsal dini mimari örneğidir. 31.50 metre çapındaki merkezi kubbe, yan kubbeler kullanılmadan 8 büyük ayakla taşınması sayesinde geniş mekan arayışına en iyi çözüm yolu bulunmuştur. Yapının merkezi niteliğinin dışardan açıkça algılanmasına yardımcı olan bir diğer öğe de 70.89 metre yükseklikte üçer şerefeli dört minaresidir. Sinan, Selimiye'nin merkezi yapı özelliğini belirlerken, her yönden görülebilecek imkanı veren bilinçli yer seçimiyle de dikkati çekmektedir.
Selimiye Camii, klasik Osmanlı dönemi cami mimarisinin süsleme programını tüm boyutlarıyla tanıtması açısından da önemlidir. Çinileri, kalem işi bezemeleri, pencerelerindeki cam işçiliği örnekleri bunun belgeleridir. Hünkar mahfili, müezzin mahfili, minberi yapının önemine uygun düzeyde ele alınmıştır.

Çini süslemeleri 16. yüzyıl İznik çiniciliğinin doruk noktasına ulaştığının işaretleridir. Müezzin mahfilindeki Edirnekari kalem işleri klasik dönemin en seçkin örnekleridir. Revaklarla çevrili avlu ortasında yer alan mermer şadırvan mimari elemanların oransal mükemmelliğini dile getirir. Taş duvarla çevrili geniş dış avlu içinde yer alan Dar'ül Sıbyan, Dar'ül-Kurra, Dar'ül-Hadis Edirne Müzesi'nin çeşitli bölümleri olarak kullanılmaktadır. Yine müze haline getirilmiş olan medresenin çok zarif revaklı avlusu, ortasında şadırvanıyla dikkat çeker. Heybetle yükselen cami terasının altında uzanan Arasta, III. Sultan Murat zamanında Mimar Davut Ağa tarafından camiye vakıf olarak yapılmıştır.

Tarihi ve Yapı Özellikleri: Selimiye Camii eskiden kavak meydanı denilen yerdeki Yıldırım Beyazıt'ın saray arsası üzerine yapılmıştır.Camii Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu II.Sarı Selim Kıbrıs ganimetiyle Hassa Mimarı Koca Sinan'a yaptırılmıştır. (Yapım Yılları : 1569-1575) Yapımı 6 yıl sürmüş yapımında dört yüz kalfa ve on dört bin işçi çalışmıştır. Camii külliyesi ile beraber 22.022 m2 alanı kapsamaktadır. Camii dikdörtgen biçiminde olup 1620 m2 tutan iç kısmı bir kubbe ile örtülmüştür. Evliya Çelebi Camii için 27.760 kese akçe harcandığını yazmaktadır. Dışavlunun batı duvarı boyunca Selimiye Vakfiyesi ek olarak III.Murat tarafından kapalı bir çarşı yaptırılmıştır. Camii'nin içi takriben 6000 kişi almaktadır.Kubbesi Ayasofya kubbesinden 6 zira geniş 4 zira derindir. Külliyesinde 999 penceresi vardır. Çinileri orijinal ve kabartmadır. Şadırvan tarafındaki iki minaresi 3'er yolludur. Minberi tamamen mermer olup ve yan orta kısmı yekparelidir.
Selimiye niçin Edirne'ye yapıldı?
Kıbrıs adasını düşmandan alırsam Allah rızası için bir Camii yaptıracağım diyen II.Selim Kıbrıs'ı fethedince vaadini unutuyor. Fakat bir gece rüyasında Hz.Muhammed Efendimiz : “Ey Selim sözüne sadık ol vaadettiğin camiyi buraya yaptıracaksın” diye parmağıyla Edirne'yi gösteriyor.Bu sebepten Selimiye Camii Edirne'ye yapılıyor
Kubbe : Kubbe yüksekliği Camii tabanından kilit taşına kadar 43.28 m. Kubbe çapının 31.30 m taban ile kilit taşı arasının 15.86 m olduğu Y.Mimar Sedat Çetintaş tarafından belirtilmiştir. Kubbe şeklindeki sekiz sütun üzerine 40 pencereli kubbe kasnağı bunun üstün nefis çinilerinden pirametik biçimde yapılmıştır.
Minber : Minberi 25 basamaklıdır. Minber 16. Asrın mermer işçiliğindendir. Yerli ve yabancı her göreni hayran bırakan bu eşsiz eser Mimar Sinan'ı dünyaya tanıtıp nasıl bir usta olduğunu öğrenmek için bu minber kafidir diyenler çoktur.
Mihrab : Cami'nin mihrabı duvar içine oyulmuş tamamen mermerdir. Mihrabın yan duvarlarını kaplayan mavi ,yeşil ,kırmızı ve beyaz rengarenk motiflerden meydana getirilen pek nefis çinilerin üst kısmında lacivert üzerine beyaz renkli ve iri yazılı olarak Amen er Resulü alt tarafa bölümler halinde yazılın Fatiha Suresidir. Böylece Mimar Sinan Mihrabı çok nefis motifli ve kabartma çiniler ile Amen er Resulü ve Fatiha Suresi ile süslenmiştir.
Manevi Özellikleri:
Cami'nin kubbesinin tek olması Allah'ın tek olduğunu, kubbesinin geniş olması Hıristiyan mimarlara galip gelindiğini ,caminin pencerelerinin 5 kademeli oluşu İslamın 5 şartını , vaaz kürsülerinin 4 tane oluşu İslam'da 4 tane mezhebin hak olduğunu, Selimiye Külliyesi'nin 32 tane kapısının olması İslamın 32 farzını ,arka minarelerde 6 yolun olması imanın 6 şartını , minarelerinde 12 şerefe olması camii yaptıran padişahın 12. padişah olduğunu sembol etmektedir.
Müezzin Mahfeli : Kubbenin altında 2 m. yüksekliğinde 12 mermer sütüna oturtulmuş müezzin mahfeli bulunmaktadır. Müezzin mahfelinin altında da mermer şadırvan vardır. Müezzin mahfelinin sol ön köşesindeki mermer sütün üzerinde kabartma bir lale motifi bulunmaktadır. Hakkında birkaç hikaye söylendi ise de Selimiye üzerinde XX. Yüzyıla kadar yazılmış eserlerde buna dair bir yazı bulunmadığını Dr.Rıfat Osman kaydetmiştir.
Hünkar Mahfeli : Caminin sol ön köşesinde 4 profil sütuna oturtulmuş Hünkar mahfeli vardır. Sütunlar 4 kemerle bağlanmıştır. Kemer araları ve duvarları yine zamanın nefis çinileri ile kaplanmıştır. Hünkar mahfeli çinilerinden bir kısmı 1877-78 Rus İşgali sırasında General Skoplef tarafından söktürülmüştür. Moskova Müzesi'ne gönderilmiş olup halen orada sergilenmektedir.
Minareler : Minarelerin her biri üçer şerefe olup harem tarafındaki minareler üç yolludur.Birinci yol,birinci şerefe ile üçüncü şerefeye;ikinci yol,ikinci şerefe ile üçüncü şerefeye;üçüncü yol ise doğrudan üçüncü şerefeye gider .Kıble yönündekiler birer yolludur. Minarelerin yüksekliği külah dahil 84 m, çapı 4 m üçüncü şerefeye kadar 250 basamaklıdır. Alem 2.5 metredir.